ضریب تاثیر (impact factor (IF)) یک ژورنال علمی ، بیانگر میانگین تعداد استنادها (مرجع خوردن یا citations) مقالات آن ژورنال درسایر ژورنال ها و مراجع علمی است (روش محاسبه آن در ادامه  خواهد آمد). ولذا این ضریب در واقع بیانگر اعتبار آن ژورنال در زمینه پژوهشی خود در میان سایر ژورنال ها می باشد. (ژورنالی با IF بالاتر اهمیت بیشتری نسبت به ژورنالی با IF پایین تر دارد). ضریب تاثیر IF توسط Eugene Garfield بنیانگذار موسسه Institute for Scientific Information (که با نام ISI شناخته میشود) تعریف و تدوین شد. هرچند که در سال ۱۹۹۲ با خریداری این موسسه توسط شرکت Thomson Scientific & Healthcare به نام Thomson ISI شناخته میشود.

محاسبه مقدار IF یک ژورنال بر اساس رابطه Impact Factor = α / β انجام میگیرد. که مقدار α برابر تعداد دفعات مرجع خوردن (نقل شدن) مقالات ژورنال در سایر ژورنال های ایندکس شده JCR  در طول دو سال اخیر بوده و مقدار β تعداد مقالات انتشار یافته توسط ژورنال در طول دو سال اخیر است. ولذا مقدار IF یک ژورنال در سال ۲۰۱۵ بر اساس اطلاعات دو سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۳ می باشد. (در حقیقت IF سال ۲۰۱۴ در گزارش سال ۲۰۱۵ ارائه خواهد شد)

از سال ۱۹۷۵ هر ساله برای ژورنال های ایندکس شده در فهرست JCR (Journal Citation Reports) ضریب تاثیر آنها محاسبه و اعلام میگردد.

 

ذکر این نکته ضروری است که نام برخی از ژورنال ها با وجود ایندکس شدن در سایت موسسه تامسون رویترز، اما در گزارش JCR سالانه حضور ندارند. علت این امر آن است که این ژورنال ها به تعبیری در لیست انتظار یا لیست احتمالی JCR قرار گرفته اند. (توضیحات تکمیلی )

به جهت آنکه متاسفانه هم در فضای داخلی و هم بین الملل گاها برخی ژورنال ها و همچنین برخی کنفرانس های نامعتبر ادعاهای غیرواقعی را مبنی بر چاپ مقاله در ژورنال های ISI دارند، و از سوی دیگر جهت راحتی کار دانشجویان و پژوهشگران، این سایت با ارائه آخرین فهرست ژورنال های ISI فهرست JCR به روز رسانی شده ، ایجاد گردید.

قطعا نظرات و پیشنهادات شما در بهبود خدمات این سایت موثر خواهد بود.

 

پرسش و پاسخ منتخب


۱- در مورد هزینه چاپ مقاله در ژورنال های ISI راهنمایی ام کنید؟

درصورتیکه مقاله بصورت open access چاپ نشود ، در غالب موارد مولف هزینه ای به ژورنال پرداخت نمیکند (رایگان است).

بنابراین مراقب سوء استفاده های ممکن از سوی برخی موسسات باشید.


۲- منظور از ژورنال های ISI-Listed و ISI-WOS چیست؟

بصورت اختصار به ژورنال های ایندکس شده در سایت تامسون رویترز ISI گفته میشود. اما قطعا بدان معنا نیست که تمامی این ژورنال ها معتبر و با کیفیت اند، و به همین دلیل هم این نمایه تفکیک بندی شده است.

 به ژورنالهایی موجود در نمایه های Arts & Humanities Citation Index و Science Citation Index Expanded و Social Sciences Citation Index با نام های اختصاری  SCI ، SCIE و SSCI ،  ژورنال های متعلق به نمایه Web of Science یا ISI-WOS خوانده میشوند.

به ژورنال هایی که در سایر نمایه های تحت تامسون رویترز نظیر BIOSIS یا Zoological Record و.. ایندکس شده اند ، ژورنال های ISI-Listed  گفته میشود. دقت داشته باشید که صرف ایندکس شدن یک ژورنال در این نمایه ها اعتبار برجسته ای محسوب نمیشود و در واقع در لیست ژورنال های تحت بررسی اعتبار توسط موسسه تامسون رویترز برای یک دوره زمانی مشخص قرار گرفته اند. بنابراین اعتبار علمی آن باید بصورت تخصصی  بررسی شود. لازم به تذکر است که متاسفانه این قبیل ژورنال ها محل سوء استفاده های فراوان از دانشجویان و پژوهشگران جوان شده است. (مشابه سوال ۵)


۳- منظور از ژورنال های Master Journal List چیست؟

این فهرست شامل تمام ژورنال های ایندکس شده در موسسه تامسون رویترز میگردد.

حتما به Coverage ژورنال مدنظرتان دقت داشته باشید (توضیح کامل در پاسخ سوال ۲ داده شد)


۴- منظور از ضریب  SJR چیست؟ آیا فقط برای مجلات علمی پژوهشی نمایه می شود یا مجلات isi هم دارند؟

SJR شاخصی معتبر و قابل استناد جهت ارزیابی کیفی ژورنال ها است ، و برخلاف IF رایگان میباشد.

در نمایه SJR ژورنال های ISI هم وجود دارند.


۵- در صفحه رسمی ژورنال با شناسه ۱۳۰۰-۱۹۴۹ ، ضریب تاثیرش را ۱٫۷ اعلام کرده اما در نتایج اینجا IF ای ندارد؟

ضریب ۱٫۷۷ اعلام شده مربوط به شاخصی تحت عنوان SIF (Science Impact Factor) میباشد که هیچ ارتباطی به IF ژورنال های ISI ندارد (توضیح در پاسخ سوال ۴)،  متاسفانه سایت مذکور نیز بر آن تصریح نداشته است. و فقط در Zoological Record نمایه شده است.

تذکر: این ژورنال در گزارش اخیر وزارت علوم ، در فهرست ژورنال های لیست سیاه قرار گرفته است.


۶- ژورنال های دارای ضریب global impact چه فرقی با impact factor دارند؟ آیا معتبر هستند؟

شاخص های متعددی جهت ارزیابی کیفی ژورنال ها توسط موسسات رسمی و غیررسمی ارائه شده اند ، من جمله SIF ، GIF ، UIF   و… اما توجه داشته باشید که ضریب تاثیر معرفی شده توسط موسسه تامسون رویترز IF بعنوان شاخص معتبر و معروف ارزیابی ژورنال های ISI از گذشته تا کنون شناخته شده است.

همانطور که توضیح داده شد متاسفانه این شاخص های نامعتبر و جعلی موجب سوء استفاده های فراوان از دانشجویان میشود.


۷- تفاوت دو شناسه الکترونیک و چاپی ژورنال (print | electronic ISSN) در نتایج جستجو؟

با توجه به این نکته که در برخی نمایه ها فقط یکی از دو شناسه print یا electronic ژورنال حضور دارد ، اکیدا توصیه میشود هر دو شناسه را چک کنید


۸- ضریب تاثیر ژورنال Procedia Engineering چند است؟ و آیا ارزش ارسال مقاله را دارد؟ و هزینه چاپ در آن چقدر است؟

۱) Procedia Engineering در واقع جزو پروسدینگ ها محسوب میشود نه ژورنال ها ، و اختصاصا به انتشار پروسدینگ کنفرانس ها میپردازد (و به همین دلیل هم تمام open access است) و همانطور که در نتایج مشاهده کردید فاقد ضریب تاثیر است.

۲) بستگی به سطح مقاله شما دارد، اما مقاله شما کنفرانسی تلقی خواهد شد

۳) با توجه به ماهیت Procedia Engineering ، ارسال مقاله به آن توسط برگزارکنندگان کنفرانس انجام میشود ، نه نویسنده. فلذا هزینه را کنفرانس اعلام میکند.


۹- ارزش ژورنال ایندکس شده در ESCI یا  Emerging Sources Citation Index ؟

در اواخر سال ۲۰۱۵ بواسطه معرفی نمایه جدیدی متعلق به WOS تحت عنوان Emerging Sources Citation Index ، حجم بسیاری از ژورنال ها به Master Journal List تامسون رویترز افزوده شدند. با توجه به این نکته که اعتبار و شهرت علمی عنوان ISI به ژورنال های نمایه JCR است ، و نه نمایه های ISI-Listed. بدیهی است که این نمایه در سطح بسیار پایین تری نسبت به  SCI ، SCIE و SSCI  قرار دارد. متاسفانه این نمایه در گرم نمودن بازار سوء استفاده از عنوان غیردقیق ISI توسط کنفرانس ها و موسسات غیرمعتبر داخلی موثر قرار گرفت و در این مدت شاهد ظهور نشریاتی بودیم که بواسطه این نمایه در صدر تبلیغات قرار گرفتند و اینک هم در لیست سیاه اند و هم پس از گذشت مدت کوتاهی از این نمایه خارج شدند. (نظیر ژورنال ایرانی Journal of Current Research in Science). ارزیابی ما بر وجود برخی اشکالات در روند قرارگیری ژورنال ها در این نمایه دارد.


۱۰- مقایسه نمایه های مانند ebsco یا prequest یا scopus یا doaj و ISC چگونه است؟

 به جهت اختلاف نظرهایی که میتواند در پاسخ به سوال شما موجب ابهام شود ، پاسخ را ارجاع میدهیم به مصوبه رسمی وزارت بهداشت ، که مطابق آن تقسیم بندی رسمی نمایه ها جهت امتیاز دهی در چهار گروه (درجه) صورت پذیرفته است:
درجه ۱ ) ISI Web of Science (ISI), Medline, Pubmed, Pubmed Central
درجه ۲) Scopus, Embase, Chemical Abstracts, Current Contents, Cinahl, PsychInfo, BIOSIS
درجه ۳ ) Google Scholar ,ISC , Index Copernicus, Proquest, EBSCO, Doaj
درجه ۴ ) IRAN MEDEX, SID, Magiran, Medlib, Iran Doc

و همینطور دستورالعمل وزارت علوم براساس امتیاز پایگاه ها:
درجه ۱ ) نمایه‌های استنادی بین‌المللی (۳۰ امتیاز) : ISI Web of Science (ISI), Scopus
درجه ۲) نمایه‌های تخصصی بین‌المللی (۲۰ امتیاز) PubMed ، BIOSIS ، Chemical Abstract ، EMBASE و….

(Advanced Polymers Abstracts | Aerospace and High Technology Database | AgelineAgricola | Agrindex | Agris | Aluminium Industry Abstract | Analytical Abstracts(RSC) | Applied Social Sciences Index and Abstracts(ASSIA) | Aquatic Sciences and Fisheries Abstracts(ASFA) | Art &Archaeology Technical Abstract (AATA) | ATLA Religion Database | Bacteriology Abstracts | Biological Abstract(BA) | BIOSIS | Biotechnology Research Abstracts | CAB & CABI Abstracts | Ceramic Abstracts | Chemical Abstract | Chemical Engineering and Biotechnology Abstracts (CEABA) | Civil Engineering Abstracts (CEA) | Computer and Information System Abstracts | Crop Science Database | Current Index to Statistics | Derwent Innovation Index | Design and Applied Arts Index (DAAI) | Documents in information Science(DoIS) | Earthquake Engineering Abstracts(EEA) | Ecology Abstracts | Econlit | Education Resources Information Center(ERIC) | Educational Research Abstracts (ERA) | Educational Technology Abstracts | EMBASE | Engineered Materials Abstracts | Engineering Village | Environment Index | Environmental Engineering Abstracts | Environmental Science Database | Environmental Sciences & Pollution Management (ESPM) | E-Prints in Library & Information Science (E-LIS) | Family Index | Food Science and Technology Abstracts(FSTA) | Health and Safety Sciences Abstracts | Index Islamicus | Index to Christian Art | INSPEC | International Construction Database (ICONDA) | International Index to Music Periodicals (IIMP) | International Nuclear Information System (INIS Database) | International Pharmecutical Abstracts(IPA) | Lexis-Nexis | Library Literature and Information Science | LISA | LISTA | MathSci.net | Mechanical & Transportation Engineering Abstracts | Mechanical Engineering Abstracts | MEDLINE | Merck Index | Metal Abstracts, Metals Abstracts Index and Alloys index (METADEX) | Meteorological and Geoastrophysical Abstracts | Music Index | Oceanic Abstracts | Philosopher's Index | Physical Education Index | Plants database | Population Index | Psychlit | PsycINFO | PubMed | Reaxys | Social Services Abstracts | Sociological Abstracts | Solid State and Superconductivity Abstracts | Toxicology Abstracts | Toxline | Water Resources Abstracts | World Wide Political Science Abstracts | Zentralblatt math (Z math) | )
درجه ۳) پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (۱۰ امتیاز) : ISC
درجه ۴) سایر (۵ امتیاز) : Google Scholar + Doaj + SID یا NoorMags


۱۱- مقاله ام در کنفرانسی بین المللی داخلی پذیرفته شده و اینک پیشنهاد امکان چاپ آن را در چند ژورنال ISI با هزینه های متفاوت به انتخاب من داده اند، آیا میتوان اعتماد کرد؟ صادقانه بپرسم آیا چاپ مقله ISI اینقدر ساده بود؟!

اولا دقت داشته باشید که میان ژورنال های ISI-Listed و ISI (دارای ضریب تاثیر) باید تفاوت جدی قائل شوید. همانطور که پیش تر توضیح داده شد صرف حضور نام یک ژورنال در یکی از نمایه های متنوع تامسون رویترز و یا Scopus نمیتواند ارزشمندی آن مجله را اثبات کند. (مراجعه به پاسخ سوال ۲). و متاسفانه همین امر موجب تشکیل بازار برگزاری کنفرانس های متعدد سطح پایین داخلی و بین المللی و سوء استفاده از دانشجویان شده است.

توجه شما را به بخشنامه اخیر دانشگاه آزاد اسلامی در این خصوص جلب مینماییم: بر اساس بند ۶-۲ بخشنامه شماره ۲۲۵۹۸-۷۰ ، کلیه مجلاتی که در فهرست ISI بدون ضریب تاثیر، پایگاه Scopus یا سایر پایگاه های معتبر نمایه می شوند اما فرایند داوری و پذیرش مقاله در آنها بسیار کوتاه است و داوری و چاپ مقاله با دریافت هزینه انجام می گیرد، نامعتبر محسوب شده، شامل تشویق نمی شوند و برای ترقیع سالیانه، هرگونه تبدیل وضعیت، گرفتن نمره پایان نامه یا رساله مورد تایید نیستند.